Intlangano yabesifazane yavela kwikhulu le-18, kwaye yayishukumisekile kuphela ukusuka phakathi kwekhulu leminyaka elidlulileyo. Isizathu salo kwaba ukunganeliseki kwabasetyhini ngesimo sabo, ukubusa kobukhokho babo kuzo zonke iindawo zobomi. Njengabafazi besifazane - funda kweli nqaku.
Kuthetha ntoni "abafazi" kwaye bafuna ntoni?
Bazibophezele ekufezeni ukulingana kwamalungelo ezoqoqosho, ezopolitiko, kunye noluntu kwintlalo yabasetyhini. Ukuba sithetha ukuba ngubani oomfazi abanjalo ngamazwi alula, ke aba bafazi bafuna ukulingana namadoda kuzo zonke iindawo zobomi. Kwaye nangona iimfuno zabo zixhalabele amalungelo omfazi, nazo zikhuthaza ukukhululwa kwabantu, ngenxa yokuba bakholelwa ukuba ubuhlanga buyingozi kwizesondo ezinamandla. Ngethuba lokuqala, iimfuno zokulingana zaphakanyiswa ngexesha leMfazwe yoBu-Independence eUnited States, kwaye owokuqala owazisa intetho ngo-Abhigayil Smith Adams. Kamva, iiklabhu zokuguqulwa kwamakhosikazi, imibutho yezopolitiko kunye neempapasho ezipapashwe zaqala ukubonakala.
Nangona kunjalo, umendo wenkokeli yabesifazane yayinameva kwaye ikhulile. Abafazi ixesha elide benqaba ukuvota, benqabela ukuvela kwiintlanganiso zezopolitiko nakwiindawo zoluntu, kwaye ngaphakathi kweendonga zendlu bahlala bezithoba ngokupheleleyo kumyeni wakhe. Ukunyakaza okuhleliwe kubonakala ngo-1848 kwaye ekubeni ukubunjwa kwayo kuye kwavela amaza amathathu okuphuhlisa:
- Isiphumo semisebenzi yabasetyhini bokuqala kunye nentlangano yesibini yamakhosikazi kuye kwaba yinkqubela ethile kwimeko yabasetyhini. Ngokukodwa, ipalamente yesiNgesi yavumela ukuba bavote ukhetho lwendawo. Kamva eli lungelo lanikwa amaMerika. Abafazi abadumile bexesha baquka uEmmeline Pankhurst, uLucretia Mott.
- Utshangatshangiso lwesibini luye lwada lwada kwada kwafika kuma-80. Kwaye ukuba ngaba ngowokuqala unxulumene namalungelo okhetho lwabasetyhini, oku kuhamba phambili kugxininise kuzo zonke izinto ezinobungqina bezomthetho nezentlalo. Ukongeza, abesetyhini bakhuthaza ukupheliswa kocalucalulo ngaleyo ndlela. Abaziwayo belo xesha baquka uBetty Friedan, uSimone de Beauvoir.
- Ngasekuqaleni kwee-1990, isondo lesithathu labesifazane lavela eMelika. Amalungelo ngokuphathelele ngokwesini afika phambili. Abasetyhini babebizelwa ukuba bayeke ukuqonda ukuziphatha kwabantu besini njengowomgangatho kunye nomgangatho kwaye baxabise ubulili njengesixhobo sokukhululwa. Abafazi abaziwayo belo xesha - uGloria Ansaldua, u-Audrey Nkosi.
Ukunyuka kwabantu
Olu ntshukumo lwenze impembelelo ebonakalayo ebantwini, kwizentlalo, kwizenzululwazi zendalo, kubomi bonke bentlalo yonke. Abafazi besimanje babheka ubulili kungekhona njengento yendalo, kodwa njengomakhi wezopolitiko, ovumela ukugcina ubudlelwane bamandla phakathi kwamaqela oluntu. Ngaloo ndlela, abafazi besigxina baxela ukuba iintlobo ezinjalo zoxinzelelo njengobandlululo, ubulili, ubuhlanga, ubuxhakaxhaka kunye nabanye bahlala kulo lonke uluntu, bachaphazele onke amaziko oluntu, baqinise baze baxhasane.
Abadlali beemfazwe ngamalungelo amabhinqa bagxeka ifilosofi zanamhlanje, isayensi kunye neencwadi, ukuba zidalwe ukusuka kwimeko yokujonga abantu abanelungelo elihle. Bambiza intetho yeentlobo ezahlukeneyo kunye neefom yolwazi olwenziwe ngabantu abavela kwiindawo ezahlukeneyo zentlalo. Ewe, le ntshukumo yayineempembelelo ezimbi. Namhlanje, abafazi abanomdla badla ngokukrakra, kunokuba balwe namalungelo abo. Bazibhenqa esidlangalaleni kwisiqhankqalazo, balungiselele imibhikisho yokulwa noorhulumente kwaye babonakale njengamantombazana akhathazekile angakhathaleli nantoni na, kodwa nje ukumbhikisha. Ukuziva ukuzaliseka kwamathuba okuvula, abanye abafazi baziva bexhala kwaye baqaphele ukuba kwiimeko ezitsha kunzima ukuba ngumfazi nonina omuhle .